Naar hoofdinhoudNaar hoofdmenu

Vrijstelling of bijzonder verlof van de leerplicht

Uw kind is volledig leerplichtig van 5 tot en met 16 jaar. Daarna volgt de kwalificatieplicht. De kwalificatieplicht geldt tot uw kind een diploma heeft of tot uw kind 18 jaar is.

Jongeren van 16 en 17 moeten naar school als ze nog geen diploma havo, vwo of mbo (niveau 2 of hoger) hebben. Een kind kan al naar school gaan als het 4 jaar oud is. Gaat uw kind niet naar school en is er geen goede reden? Dan heet dat ongeoorloofd verzuim. U mag bijzonder verlof aanvragen voor uw kind.

Jonger dan 5 jaar

Veel jongere kinderen gaan naar de peuterspeelzaal, kinderdagverblijf of gastouder. Spelenderwijs worden ze voorbereid op de basisschool. Uw kind mag met 4 jaar naar de basisschool, maar dat hoeft nog niet. U mag uw kind tot 5 jaar zonder het te melden thuishouden. Is uw kind 4 jaar en gaat het al wel naar school? Dan moet u afwezigheid melden aan school.

5 tot 16 jaar: leerplicht

Na de vijfde verjaardag is uw kind leerplichtig. Dat betekent dat het kind naar school moet op de eerste schooldag in de maand na de verjaardag. Als uw kind bijvoorbeeld 10 oktober 5 jarig is, moet het op de eerste schooldag in november naar school. Deze leerplicht eindigt aan het eind van het schooljaar waarin uw kind 16 jaar wordt. Of als uw kind minimaal 12 volledige schooljaren naar school is geweest.

Leerplicht: t/m het schooljaar waarin het kind 16 jaar wordt

Alle kinderen blijven volledig leerplichtig tot het einde van het schooljaar waarin ze 16 jaar worden. Na de beëindiging van de volledige leerplicht gaat de kwalificatieplicht gelden voor jongeren die:

  • nog geen 18 jaar zijn
  • nog geen startkwalificatie hebben behaald 
  • en de volledige leerplicht achter de rug hebben

Als jongere kun je een startkwalificatie halen door een volledig dagonderwijsprogramma te volgen óf een combinatie van werken en leren, zoals de beroepsbegeleidende leerweg in het MBO (BBL). Alleen een VMBO-opleiding is nog geen startkwalificatie! Dit betekent dat jongeren tot hun 18e jaar verplicht zijn onderwijs te volgen als ze nog geen startkwalificatie hebben. Een startkwalificatie is een diploma op minimaal MBO-2, HAVO of VWO-niveau.

Extra verlof en vrijstelling

Redenen voor bijzonder verlof zijn bijvoorbeeld:

  • verhuizing
  • huwelijk of huwelijksjubileum van bloed- of aanverwanten
  • viering van ambtsjubileum van vader of moeder
  • een religieuze feestdag
  • of de ouders kunnen vanwege hun beroep alleen buiten de schoolvakanties op vakantie

Een aanvraag voor één of meer dagen heet een 'aanvraag extra verlof'.

  • Extra verlof moet u altijd schriftelijk aanvragen (met opgave van reden) bij de directeur van de school.
  • Aanvraagformulieren kunt u krijgen bij de school.
  • Over aanvragen van minder dan 10 dagen beslist de schooldirecteur.
  • Aanvragen van meer dan 10 dagen legt de schooldirecteur voor aan de leerplichtambtenaar.

De leerplichtambtenaar maakt onderscheid tussen vakantieverlof en verlof wegens gewichtige omstandigheden. De school is verplicht om u schriftelijk op de hoogte te stellen van het besluit (een besluit in de zin van de Algemene Wet Bestuursrecht) om het verlof al dan niet toe te kennen.

Vrijstelling leerplicht

Wanneer uw kind lange tijd niet naar school kan vanwege lichamelijke of psychische problemen, kunt een beroep doen op vrijstelling van de leerplicht bij de leerplichtambtenaar. Hij schakelt een arts of psycholoog in om te beoordelen of uw kind vrijstelling krijgt. Voor godsdienstige verplichtingen of belangrijke familiegebeurtenissen kunt u ook een vrijstelling aanvragen bij de leerplichtambtenaar.

Zit uw kind tegen het einde van de leerplichtige periode en heeft het moeite op school? Vraag of uw kind in dat jaar een afwijkend programma mag volgen. Dit is de vervangende leerplicht. Het programma van de vervangende leerplicht bestaat uit algemeen vormend onderwijs en beroepsgericht onderwijs. Daarnaast bevat het praktijktijd. Dit is licht werk. Als uw kind dit traject ingaat, schrijft u het in bij een instelling waar het dit aangepaste onderwijs kan volgen.

Startkwalificatie

Na de volledige leerplicht begint de kwalificatieplicht. De kwalificatieplicht verlengt de leerplicht:

  • totdat de jongere een startkwalificatie heeft gehaald, of
  • tot de dag dat hij of zij 18 jaar wordt.

Een startkwalificatie is een vwo-diploma, een havo-diploma of een mbo-diploma op niveau 2, 3 of 4. De jongere mag school combineren met werk, zoals bij de beroepsbegeleidende leerweg in het mbo.

Leerplicht

Kinderen die niet de Nederlandse nationaliteit hebben, moeten ook naar school. Voor hen geldt de leerplicht ook. Asielzoekerskinderen en kinderen die illegaal in Nederland zijn, vallen hier ook onder.

Extra verlof

De voorwaarden voor extra of bijzonder verlof zijn onder andere:

  • U mag geen bijzonder verlof voor uw leerplichtige kind in de eerste 2 weken van het schooljaar aanvragen.
  • U kunt maximaal 10 dagen per jaar bijzonder verlof aanvragen voor uw kind.

Vrijstelling

De voorwaarden voor vervangende leerplicht zijn onder andere:

  • Uw kind zit in het laatste jaar van de leerplichtige periode (voor zijn of haar 16e jaar).
  • Uw kind is 14 jaar of ouder. Zit het kind niet in het laatste jaar van de leerplichtige periode, dan moet u bewijzen dat uw kind niet geschikt is om volledig dagonderwijs aan een school te volgen.

U vraagt het verlof aan bij de school. De school beslist of uw kind het bijzonder verlof krijgt. Gaat het om meer dan 10 dagen verlof? Dan vraagt u het verlof aan bij de leerplichtambtenaar van de gemeente.

Vervangende leerplicht

De vervangende leerplicht geldt 1 jaar. U kunt dit verlengen als uw kind nog geen 16 jaar is. U moet de vervangende leerplicht dan 8 weken voor het einde van dat jaar opnieuw aanvragen.

Op de hoogte blijven? Schrijf u in voor onze nieuwsbrief.