Drie namen, één beker: het persoonlijke verhaal van een Romein uit Heerlen
Tijdens recent archeologisch onderzoek op het Raadhuisplein in de Heerlense binnenstad zijn er verschillende vondsten gedaan. De meest bijzondere vondst is echter het graf van een Romeinse soldaat, met daarin een persoonlijk bezit waarop zijn naam staat. Na verder onderzoek mag er groot nieuws over de volledige naam van de soldaat naar buiten worden gebracht. Dit nieuws werd op zaterdag 14 juni als eerste gedeeld met het publiek van een lezingenreeks rondom de Nationale Archeologiedagen. De lezing vond plaats in De Vondst, op een steenworp afstand van de plek waar het graf gevonden is.
Er stond niet één naam op het inmiddels wereldbekende bekertje dat werd aangetroffen in een graf op het Raadhuisplein in Heerlen, maar bij het schoonmaken ervan bleken op de onderzijde nog twee namen te zijn ingekrast. Op de wand stond de afkorting FLAC, en op de bodem kwamen de namen FAUSTI en VALERI tevoorschijn. Het is zeldzaam dat we zo’n persoonlijke inscriptie vinden – laat staan meerdere namen op één object!
Wat betekenen deze namen? Waarschijnlijk gaat het om een Romein die Faustus Valerius Flaccus heette – of misschien Faustus Valerius Placidus. Zeker weten doen we het niet. Flaccus en Placidus waren beide gangbare achternamen (cognomina) in het Romeinse rijk.
De naam Valerius wijst op een bekende, oude familie uit Italië: de Valerii. Daar kwamen hoge bestuurders uit voort, zoals Publius Valerius Flaccus en Gaius Valerius Flaccus, een bekende schrijver. Of deze Faustus familie van hen was, weten we niet. Misschien was hij een verre verwant – iemand met een wat bescheidener leven.
Waarom stond zijn naam op een beker? Waarschijnlijk om aan te geven van wie hij was, zeker als hij zijn spullen moest delen met anderen. Officieren hadden daar meestal geen last van: zij sliepen niet met acht man in een tent. Maar een gewone soldaat of burger wél.
Zo vertelt dit kleine bekertje – gevonden in een graf, midden in Heerlen – een verrassend persoonlijk verhaal. Een glimp van het leven van een man, bijna 2000 jaar geleden.
